نقد فیلم سونامی
میلاد صدر عاملی از کارگردان های فیلم اولین است که “ سونامی ” وی در بخش نگاه جدید فستیوال سی و هفتم پذیرفته شده‌است . وی سوابق دستیاری کارگردان در فیلم های پدرش و ساخت دو مستند را در کارنامه خویش دارااست . یکی برنامه تلویزیونی “ مساحت معاش ” که پرتره ای از پیامبر صدرعاملی است و دیگری “ پیاده روهای واراژادین ” که با محوریت برانکو ایوانکوویچ و کار های وی در استکان جهانی 2006 ایجاد شده است . رزومه وی سبک خیس از آن است که بتوان با بقیه کارگردان های حاضر در بخش نگاه تازه قابل قیاس باشد . کارگردان هایی زیرا حسین امیری دوماری , پدرام پور امیری , تورج اصلانی , آرش لاهوتی و … که سالیان در ساخت فیلم های کوتاه شایان توجه و مستندهای قرص تجربه اندوخته اند و استخوان خرد کرده اند .
در تیتراژ فیلم “ سونامی ” اسم های بزرگی مشاهده می شود که حضورشان در کنار کارگردانی که اولین فیلمش را تجربه می نماید شایان توجه است . علی سرتیپی برای “ سونامی ” از چیزی دریغ نکرده و هر چه از دستش برآمده برای چشم شدن عمل به عرصه آورده است . بهرام دهقانی , کریستف رضاعی , علیرضا شجاع نوری و از تمامی مهمتر پرویز شهبازی اسم هایی است که به مشقت در یک پروژه جدیگرد نیز می‌آیند و حضورشان در کنار صدرعاملی فرصتی کم مثل بوده که مغتنم شمرده نشده است . سود آخرین اثر برآیند توانمندی های این کارداران نیست که علت کلیدی آن را می توان در آن جور ضعف های بخش کارگردانی دانست که فیلم را از پای در آورده است .
مهم ترین وظیفه کارگردان در روند ایجاد فیلم , کردار فضایی است که روایت به راحتی در آن داستان شود . فضایی که بتواند مسافت فی مابین پرده سینمای و صندلی را از فی مابین بردارد , تماشاچی را در معاش شخصیت ها وارد نماید و نقطه مشترکی برای همذات پنداری وی با فیلم تولید کند . “ سونامی ” در‌این بخش ضعف دورازشوخی داراست و اصولا فضایی برای داستان گویی خوی نمی‌شود . همگی چیز در خلاء حادثه می افتد و موجی برای تاثیرگذاری از فیلم به سمت تماشاچی پرتاب نشده است . صدرعاملی برای خلق و خوی این گوشه و کنار از شخصیت پردازی , تصویر , میزانسن و بقیه گنجایش ها فایده ای نبرده است . در تمام ارتفاع فیلم یک توشه از نوروفروغ و گنجایش های آن برای آشنایی رفتاری شخصیت ها به کارگیری نشده است و کارکرد نورپردازی تنها به کلیشه هایی برای چشم شدن بازیگران تقلیل است . این فضای خلاء سبب ساز تاثیر منفی بر بازی ها نیز شده‌است و بازیگران آن قدر از شخصیت ها مسافت دارا‌هستند که هر دیالوگ و رویدادی در فیلم تماشاچی را از فیلم بدور می نماید . این ضعف در بازی شجاع نوری در نقش خسروی کمتر دیده میشود .
سونامی هر چه در فضاسازی کم فعالیت است تا دلتان بخواهد در تکه پرانی سیاسی بیش فعال است . “ سونامی ” مشابه بعضا فیلم هایی است که در اولین فستیوال دولت های نو به نمایش در میاید و انگیزه بخش اعظم آن‌ها یارکشی و مصادره به مناسب اتفاقاتی است که در هشت ساله قبلی فیس داده است . سیاسی کاری های فدراسیون , عفاف اسلامی در ورزش , ناکامی های ناخواسته در مسابقات ورزشی و مساله اینچنینی را می توان در فیلم های غیروابسته ای کالبد شکافی کرد و له یا این که درمقابل آن به ماجرا سرایی پرداخت . البته در یک فیلم قابلیت تجمیع تمام موردها نیست .
“ سونامی ” از طرح احادیث مختلفش فایده نمی موفقیت و از دل آن‌ها سرانجامی که به فعالیت فیلم آید صورت نمی گیرد . پایان بندی نمی تواند گویای روندی باشد که در زمان فیلم نمایش داده می شود . خیر در قصه نماد هایی برای این پایان بندی به چشم می خورد خیر در رابطه ها فی مابین شخصیت ها . در موضوع طرح روایت مثل کودکانی اخلاق و رفتار می نماید که زنگ منزل همسایه را فشار می دهند و فراروگریز می نمایند . به حیث میرسد در طرز نمایش این اتفاقات متفرق , سایه پرویز شهبازی بر روی فیلم سنگینی می نماید . اما آن شهبازی که مالاریا را ساخت خیر شهبازی دربند و نفس عمیق .
همین خط مش فیلم برای پرداختن به موضوعات گوناگون منجر گم شدن خط حساس روایت می شود و پریدن های پی در پی را به فیلم زور می نماید . این پریدن ها به حدی است که ممکن است در حالتی‌که تدوینگری میانگین عمل تدوین کردن را به عهده می گرفت کلیتی تحت عنوان یک فیلم از دل تصاویر ضبط شده دوربین ها خارج نمی آمد .
در پایان بایستی اذعان کرد “ سونامی ” خیر توان قصه داستانش را دارااست و خیر شجاعت انتقاد دورازشوخی به احوال جان دار . فیلم در پرداختن به موضوعات گوناگون مثل ورقه نخستین خبرنامه های ورزشی زردرنگ کار می نماید و از هر دری کلام به فی مابین می‌آورد . از رنگ مورد‌علاقه ورزشکاران تا خوی رویارویی های جنجالی و فرضی . و در غایت پایان بندی به تماشاچی اطمینان می‌دهد کلیه فیلم عذروبهانه ای بوده است که یک سری انتقاد سطحی و تلگرامی - که بیشتر مشابه تشر زدن است - به مشکلات نسبتا عمیق جامعه طرح شود .
میلاد صدر عاملی خوب تر از هر کسی می داند اوضاع و احوال جانور سینما و در اشل بزرگتر میهن فیض تناول کردن از توبره و آخور است .
انتقاد , شجاعت و مسئولیت پذیری میخواهد .